Dự án đã được Bộ Công thương hướng dẫn, UBND tỉnh Ninh Thuận tổ chức đấu thầu để lựa chọn chủ đầu tư theo đúng quy định của pháp luật. Đến nay dự án đã đi vào hoạt động mang lại hiệu quả và có đóng góp lớn cho hệ thống điện quốc gia.
Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình
Tuy nhiên, dự án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình vận hành thương mại. Cụ thể là EVN dừng huy động 172 MW của Nhà máy Điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam từ 00h00 ngày 01/9/2022 với lý do chưa có cơ chế giá điện đồng nghĩa với việc Dự án chỉ vận hành thương mại được 60% so với thiết kế gây thiệt hại cho Công ty (mỗi ngày thiệt hại khoảng 2 tỷ đồng).
Dự án đã đi vào vận hành thương mại hơn 2 năm nhưng EVN chưa tiếp nhận quản lý trạm biến áp và hệ thống đường dây dẫn mà Công ty Trung Nam Thuận Nam đã đầu tư, xây dựng theo cam kết của dự án khiến nhà đầu tư gặp rất nhiều khó khăn và chịu áp lực lớn trong việc trả nợ vay cho ngân hàng.
Trên cơ sở báo cáo, trao đổi với các cơ quan tại buổi làm việc, Ban Dân nguyện nhận thấy việc EVN dừng huy động 172 MW là vi phạm Điều 4, Quyết định 13/QĐ-TTg ngày 06/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam, chưa đúng với Hợp đồng mua bán điện đã được ký kết giữa các bên và gây thiệt hại lớn về kinh tế cho Công ty Trung Nam Thuận Nam, lãng phí nguồn lực đầu tư của xã hội, làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và nguồn thu ngân sách trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.
Bên cạnh đó, việc EVN cho rằng việc dừng huy động 172 MW do chưa có cơ chế giá điện là thiếu cơ sở pháp lý, bởi Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 15 ngày 03/10/2022 quy định phương pháp xây dựng khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp; ban hành Quyết định số 21ngày 07/01/2023 về khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để EVN thực hiện thỏa thuận đơn giá mua điện đối với các nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.
Về việc EVN chưa thực hiện tiếp nhận, quản lý, vận hành Trạm biến áp 500 kV và đường dây 500 kV, 220kV đấu nối, Ban Dân nguyện cho biết trên thực tế thực hiện hoạt động vận hành, điều độ điện tại trạm hiện nay là do Công ty Trung Nam Thuận Nam thuê đơn vị truyền tải thuộc EVN vận hành, điều độ để đảm bảo an toàn hệ thống điện quốc gia và đây là công trình đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, do pháp luật chưa có quy định cụ thể về việc chuyển giao tài sản trong trường hợp này nên EVN chưa thực hiện tiếp nhận quản lý, vận hành.
Cần sớm ban hành quy định, hướng dẫn
Từ thực tế trên, Ban Dân nguyện đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quan tâm, thực hiện và chỉ đạo sớm ban hành quy định, hướng dẫn làm cơ sở pháp lý về việc tiếp nhận Trạm biến áp 500 kV Thuận Nam và hạ tầng truyền tải 500kV, 220 kV Thuận Nam do Công ty Trung Nam Thuận Nam đầu tư, xây dựng sang EVN tiếp nhận, quản lý và vận hành.
Đôn đốc, chỉ đạo Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo EVN giải quyết dứt điểm kiến nghị có cơ sở của Công ty TNHH Điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam về việc sớm khai thác phần công suất 172 MW của Nhà máy Điện mặt trời tại xã Phước Minh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận, bảo đảm đúng quy định của pháp luật, thực hiện đúng cam kết hợp đồng mua bán điện giữa các bên; hướng dẫn, chỉ đạo EVN khẩn trương hoàn thành việc xác định giá mua điện đối với nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.
Chỉ đạo UBND tỉnh Ninh Thuận phối hợp chặt chẽ với Bộ Công thương và chủ đầu tư dự án Nhà máy điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam để hoàn thiện hồ sơ dự án phục vụ công tác nghiệm thu hoàn thành hạng mục công trình, công trình xây dựng theo quy định tại Nghị định 06 năm 2021 của Chính phủ về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng.
Ngoài ra, Ban Dân nguyện cũng cho biết, để đáp ứng yêu cầu thiếu nguồn cung của thị trường điện và để đáp ứng điều kiện hưởng cơ chế khuyến khích phát triển điện năng lượng tái tạo nói chung và điện mặt trời nói riêng, nhiều dự án ngay sau khi chủ trương được cấp có thẩm quyền thông qua đã triển khai công tác đầu tư, xây dựng khi chưa được cấp có thẩm quyền hoàn thành thủ tục cấp đất, giao đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
"Đây là nguyên nhân phát sinh nhiều vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự xã hội trên địa bàn một số địa phương có đầu tư, xây dựng công trình điện gió, điện mặt trời cần được các cấp có thẩm quyền ở địa phương khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, thủ tục giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về xây dựng, đất đai trên địa bàn" - ông Dương Thanh Bình nói./.